Ảnh minh họa.
Trong cuộc sống, có một số tình huống nếu chúng ta dung túng cho con thì sẽ vô tình tiếp tay cho những tính xấu về sau của trẻ.
Yêu con là bản tính trời sinh của cha mẹ. Tình yêu này không chỉ bao hàm lý trí và lòng khoan dung mà càng nên có mức độ lỏng chặt, phải vạch ra cho con cái một giới hạn rõ ràng giữa “có thể” và “cấm” để hành vi của chúng tuân theo những quy tắc cần thiết.
Đối với những hành vi dưới đây của trẻ, chúng ta nhất định phải ngăn chặn kịp thời, tuyệt đối không thể nương tay, càng không thể biến khoan dung thành dung túng.
1. Tiện tay “nhặt đồ”
Con cho bạn xem một đôi giầy pha lê tí hon, nói với bạn rằng cháu nhặt được trên nền nhà bạn mình.
Cách làm tiêu chuẩn: Lập tức dẫn cháu đem trả đồ, bắt cháu tự xin lỗi: “Tớ xin lỗi. Tớ đã đem đồ của cậu về nhà chơi. Giờ tớ mang trả lại, mong cậu tha lỗi cho tớ.”
Quá trình đem “đồ mượn” trả về chủ của nó sẽ giúp con học được cách dũng cảm nhận lỗi sai.
Khái niệm và ý thức “sở hữu” của trẻ 3-4 tuổi là tự cho rằng thứ mình thích, thứ mình muốn đều là của mình. Đối với chuyện này, bố mẹ tuyệt đối phải dùng thái độ “không có lần sau”. Hãy nhớ kỹ câu nói này: “Đừng cho rằng việc tốt nhỏ mà không làm. Đừng cho rằng việc xấu nhỏ thì cứ làm.”
2. Không cướp được thì đánh
Các con chơi đùa trên ghế sô pha. Trong đó có một bé cướp chiếc xe ủi đất đồ chơi của bạn, không lấy được, cháu liền cắn vào tay bạn rồi giật lấy món đồ chơi đó.
Cách làm tiêu chuẩn: Tiến sĩ Đổng Tiến Vũ, chuyên gia giáo dục gia đình tại Trung Quốc cho rằng, đối với trẻ cắn bạn, bố mẹ nhất định phải nghiêm túc phê bình để con biết được rằng, hành động cắn bạn là sai, đã làm bạn mình bị đau, bắt buộc phải tự mình xin lỗi.
Đồng thời bạn cũng phải giúp cháu hiểu được rằng, nếu bạn không muốn cho mình mượn đồ chơi thì cháu nên học cách chấp nhận chuyện không như ý muốn đó.
Ngoài phê bình và giảng giải lý lẽ ra, hình phạt nhất định là điều bắt buộc không thể thiếu, đồng thời bạn hãy vỗ về, an ủi bé bị cắn trước mặt con.
Việc làm đó giúp con hiểu được rằng, đánh người khác không những không giành được thứ mình muốn mà cũng chẳng được lợi gì, bé sẽ có ý thức từ bỏ hành vi hung hăng.
3. Đến giờ ngủ không ngủ
10 giờ tối, đến lúc đi ngủ nhưng con lại đem búp bê và thú bông bày lên giường.
Cách làm tiêu chuẩn: Chỉ lên chiếc đồng hồ treo trên tường, ra hiệu cho con biết đã đến giờ đi ngủ, nói với cháu rằng, đi ngủ đúng giờ mới có thể đảm bảo hôm sau không đến lớp muộn. Không có đứa trẻ nào chủ động đi ngủ, chúng luôn chơi không biết đủ.
Nếu bố mẹ cho phép nấn ná hết lần này đến lần khác thì sẽ khó hình thành được quy luật nghỉ ngơi và thói quen sinh hoạt tốt. Thế nên, dù con có lấy lý do gì, chúng ta đều phải nghĩ cách từ chối.
4. Thấy đồ chơi là không chịu đi
Ở siêu thị, bạn không đồng ý mua búp bê Barbie nhưng con gái cứ ôm khư khư, dù bạn giải thích thế nào, cháu cũng không buông, còn ngồi phệt xuống nền.
Cách làm tiêu chuẩn: Tỏ rõ thái độ của bạn với con: Hôm nay không mua đồ chơi vì cách đây không lâu mới mua một con búp bê Barbie rồi.
Nếu trẻ không nghe lời, cứ quấy khóc thì đừng ngại mặc kệ cháu, tiếp tục chọn những món đồ cần mua khác hoặc giả vờ bỏ đi để mặc bé ngồi khóc trên nền.
Thỏa hiệp không phải là cách làm thông minh. Nếu “dung túng”, trẻ sẽ ngày càng tùy hứng.
Đợi con bình tĩnh lại, chúng ta có thể dùng cách giảng giải lý lẽ hoặc kể chuyện để giúp con hiểu được rằng, đứa trẻ ngoan, hiểu chuyện thì được mọi người yêu quý, chứ quấy khóc thì chẳng được lợi gì mà còn bị người khác ghét.
5. Vứt đồ lung tung
Trước khi đi ngủ, đứa trẻ 6 tuổi thay quần áo, tiện tay vứt lên bàn, lên ghế, thậm chí một tay áo còn thõng xuống nền.
Cách làm tiêu chuẩn: Nói với con rằng: “Mặc đồ ngủ xong, con cần gấp quần áo của con gọn gàng. Ở trường mầm non, không phải cô giáo cũng yêu cầu các con gấp quần áo của mình gọn gàng sao? Cô giáo còn nói với mẹ, con gấp rất đẹp, có lúc còn gấp giúp bạn nữa.
Mẹ biết con là đứa trẻ rất ngăn nắp. Nào, mẹ tính giờ nhé. Con có thể gấp xong quần áo trong 3 phút. Bắt đầu thôi.” Khi nói những câu này không cần phải cao giọng nhưng nhất định phải nhẹ nhàng mà kiên quyết.
Tiến sĩ Đổng Tiến Vũ, chuyên gia giáo dục gia đình cho rằng, trẻ nhỏ thích nghe lời nói nhẹ nhàng, người mẹ nhấn mạnh những hành động tốt khác sẽ là động lực tốt cho cháu. Việc giám sát lặp đi lặp lại giúp con có thể dần học được cách chăm sóc bản thân và biết tự chịu trách nhiệm.
6. Nói dối che giấu sự thật
Trẻ 8 tuổi “múa võ” làm vỡ lọ hoa. Khi mẹ hỏi chuyện này, cháu lại nói là tại con mèo.
Cách làm tiêu chuẩn: khích lệ con nói thật: “Nói cho mẹ biết, rốt cuộc chuyện là thế nào? Làm vỡ lọ hoa không đáng sợ, điều đáng sợ là không dám nhận. Mẹ thích đứa con trung thực, dám chịu trách nhiệm về việc mình làm.”
Từ đó, bạn xua tan nỗi lo của con, khích lệ cháu nói ra sự thật, đồng thời ôm lấy con và khen ngợi con ngay lập tức.
Trẻ 6-7 tuổi trở lên biết rõ nói dối là sai nhưng vẫn làm để tránh bị phạt. Nếu bạn tin lời con hoặc cho dù không tin cũng không truy cứu tức là ủng hộ cho thói quen xấu này, vậy thì trẻ sẽ ngày càng lún sâu vào vũng bùn của những nói dối.
7. Nghiện chơi điện tử
Hết giờ chơi điện tử, đứa trẻ 9 tuổi vẫn ngồi trước máy tính không chịu đứng lên.
Cách làm tiêu chuẩn: Thể hiện mức độ khoan dung của bạn với con: “Được rồi. Mẹ cho con thêm 5 phút chơi nốt ván này. Nếu không xong, mai con không được chơi nữa.”
Trò chơi điện tử rất dễ gây nghiện, đặc biệt là với trẻ em. Thế nên bố mẹ nhất định phải quy định thời gian chơi điện tử của con.
Chẳng hạn như mỗi ngày 1 lần trong khoảng nửa tiếng và nghiêm túc yêu cầu con tuân thủ. Quy định mang tính bắt buộc này sẽ dần dần giúp trẻ học được tính kỷ luật và kìm chế bản thân.
Ngoài ra, chuyên gia giáo dục gia đình còn cho rằng, trước thời gian quy định khoảng 5-10 phút, bố mẹ có thể nhắc nhở 1 lần để con chuẩn bị tâm lý, tăng khả năng đứng lên rời khỏi máy tính đúng giờ.
Hồng Ánh, Theo Trí Thức Trẻ, Soha