Chỉ sau 5 năm, ung thư đường ruột tăng 50% và thay đổi vị trí xếp hạng về vị trí. Thói quen ăn uống và những yếu tố sau đây là nguyên nhân bạn nên biết sớm để phòng ngừa kịp thời.
Ung thư ruột tăng 50% chỉ sau 10 năm, đứng vị trí thứ 6 tăng lên vị trí thứ 3 sau 30 năm
Ung thư ruột là một căn bệnh về khối u ác tính phổ biến, bao gồm ung thư ruột kết và trực tràng. Tỷ lệ mắc ung thư ruột tính từ cao xuống thấp là trực tràng, đại tràng sigma, manh tràng, đại tràng lên, đại tràng xuống và đại tràng ngang.
Trong những năm gần đây, lại có thêm xu hướng mới là bệnh phát triển đến tận vùng đại tràng phải đoạn cuối. Sinh bệnh học của chứng bệnh này liên quan chặt chẽ đến lối sống, di truyền và các khối u hoặc viêm loét đại trực tràng. Độ tuổi khởi phát ngày càng trẻ và tỷ lệ nam so với nữ là 1,65: 1.
Trong những thập kỷ gần đây, tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng đã tăng đáng kể. Trong số các khối u ác tính, nó đã trở thành “kẻ giết người” nguy hiểm lớn thứ 3, và bệnh này ngày càng trở nên rõ ràng hơn ở các thành phố lớn.
Nếu không sớm được ngăn chặn và kiểm soát, nó sẽ gây ra hậu quả tai hại cho sức khỏe của con người. Ung thư ruột chủ yếu bao gồm ung thư ruột kết và ung thư trực tràng, thường được gọi là ung thư đại trực tràng.
Ung thư đường ruột thuộc các bệnh về khối u đường tiêu hóa dưới. Ở một mức độ nhất định, nó có liên quan đến việc ăn uống quá nhiều và sai lầm. Vì vậy, nó cũng được coi là một loại bệnh “ung thư nhà giàu” do ăn uống quá mức mà ra.
So với các nước phát triển như Châu Âu và Hoa Kỳ, tỷ lệ mắc ung thư đường ruột ở Trung Quốc thấp hơn một chút, nhưng tốc độ tăng trưởng nhanh hơn so với họ.
Chỉ mới 30-40 năm trước, ung thư ruột chỉ đứng thứ 6 trong danh sách “Những bệnh ung thư sát thủ” của Trung Quốc và hiện đã nhảy lên vị trí thứ 3.
Theo dữ liệu từ Trung tâm kiểm soát dịch bệnh Quảng Châu (TQ), tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng đã tăng 50% sau 10 năm, trong 30 năm, số bệnh nhân mắc ung thư đại trực tràng ở Thượng Hải đã tăng gấp hơn 5 lần, một con số có thể khiến bất kỳ ai cũng cảm thấy giật mình.
Cảnh báo: Ăn thức ăn nhanh, coi chừng ung thư đại trực tràng
Thức ăn nhanh, bao gồm các loại thực phẩm chế biến sẵn phổ biến như bánh mì kẹp thịt, gà rán, bánh thịt bò nướng, khoai tây chiên, đồ uống có ga… được chế biến kết hợp với chất béo cao, protein cao, lượng đường cao trong khi tỉ lệ chất xơ (cellulose) rất thấp.
Đây là những món ăn dễ dàng hấp thụ và có ít chất thải, được công chúng ưa chuộng ở phương Tây. Nó cũng phổ biến trong giới nhân viên văn phòng vì sự tiện lợi trong phong cách phục vụ cũng như tốc độ và thời gian hoàn thành bữa ăn.
Tuy nhiên, chế độ ăn nhiều chất béo thúc đẩy sự gia tăng bài tiết gan mật. Axit mật chính trong mật được chuyển thành axit deoxycholic và axit lithocholic dưới tác dụng của vi khuẩn kỵ khí đường ruột, trong khi axit deoxycholic và axit lithic là các chất thúc đẩy ung thư. Nó tạo thành ung thư trực tràng.
Do đó, nếu bạn có chế độ ăn nhiều chất béo, protein cao, ít chất xơ trong thời gian dài và thiếu tập thể dục, rất dễ sinh ra ung thư đại trực tràng.
3 yếu tố gây bệnh ung thư đường ruột
1. Thói quen ăn uống
Chế độ ăn nhiều chất béo, nhiều thịt, ít chất xơ trong cuộc sống hàng ngày có thể làm tăng nguy cơ ung thư trực tràng. Chế độ ăn nhiều chất béo kích thích bài tiết mật và thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn kỵ khí trong ruột.
Khi muối mật và cholesterol phản ứng với vi khuẩn yếm khí tạo thành một chất mới, cholesterol không bão hòa, như axit lithocholic và axit deoxycholic sẽ không ngừng tăng lên. Cả hai yếu tố này sẽ là điều kiện thuận lợi cho sự xuất hiện của ung thư trực tràng.
2. Bệnh viêm mãn tính kích ứng
Ung thư trực tràng được hình thành như thế nào? Do sự kích thích lâu dài của các chứng viêm như viêm loét đại tràng mãn tính, phù nề niêm mạc ruột và chảy máu. Sự phá hủy và sửa chữa lặp đi lặp lại sẽ tăng sinh mô sợi, làm dày thành ruột, gây hẹp ống ruột, thay đổi tế bào biểu mô, u hạt và nhiều polyp.
Do đó, các chứng viêm mãn tính kích thích cũng là nguyên nhân gây ra ung thư trực tràng.
3. Yếu tố di truyền
Nhiều bệnh nhân có tiền sử lâm sàng mà người nhà từng có tiền sử có bệnh liên quan đến ung thư hoặc các khối u, ví dụ như polyp tuyến thượng thận có yếu tố gia đình, hoặc ung thư đại trực tràng không do di truyền.
Các yếu tố di truyền của ung thư trực tràng, trong gia đình bệnh nhân mắc bệnh này, khoảng 1/4 bệnh nhân là do tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư và một nửa trong số họ là khối u đường tiêu hóa. Do đó, yếu tố di truyền cũng làm tăng tỷ lệ mắc bệnh.
Cách phòng ngừa ung thư ruột
1. Điều chỉnh thói quen ăn uống và lối sống
Do chế độ ăn uống dung nạp nhiều protein cao, chất béo cao, thiếu vitamin A và tỉ lệ cellulose thấp, thói quen ăn uống và lối sống có mối quan hệ liên đới với ung thư ruột kết.
Do đó, muốn phòng ngừa ung thư đại trực tràng, trong chế độ ăn uống và lối sống phải nên tăng cường ăn nhiều hoa quả, rau xanh có chứa chất xơ, rau lá xanh và ngũ cốc để giảm tỷ lệ chất béo so với protein động vật và carbohydrate tinh chế.
2. Hạn chế uống rượu
Rượu được xem là món đồ uống có sự liên quan đặc biệt đến ung thư đại trực tràng, vì rượu được cho là một yếu tố nguy cơ cao của ung thư đại trực tràng, nhưng những lý do cụ thể hiện vẫn chưa được khẳng định rõ ràng. Giảm lượng rượu uống là cách tốt nhất để ngăn ngừa ung thư đại trực tràng.
3. Hạn chế hút thuốc
Mối quan hệ giữa hút thuốc và ung thư đại trực tràng hiện vẫn chưa được các nhà khoa học khẳng định rõ ràng.
Tuy nhiên, hút thuốc là yếu tố nguy cơ của ung thư đại trực tràng thì đã được xác nhận. Nghiên cứu hiện tại cho rằng hút thuốc là yếu tố kích thích sản xuất gen ung thư đại trực tràng, thời gian có thể mất khoảng 40 năm mới nhận thấy hậu quả. Dù vậy thì vẫn nên bỏ hút thuốc hoặc hạn chế nếu muốn ngăn ngừa ung thư đại trực tràng.
*Theo BS Gia đình TQ
Theo Vân Hồng, Trí thức trẻ, soha