Ảnh minh họa.
Nếu không bị mắc mưu của Lưu Bị, Chu Du trong hai bữa tiệc này, có lẽ Tào Tháo đã nắm trong tay cơ hội nhất thống thiên hạ, lịch sử Tam Quốc cũng sẽ diễn biến hoàn toàn khác.
Bữa tiệc ngang ngược nhất: Uống rượu luận anh hùng
Năm xưa khi Lưu Bị còn nương nhờ Tào Tháo, từng xảy ra một câu chuyện mang tên “uống rượu luận anh hùng”.
Ngày hôm đó, khi Lưu Bị đang tưới rau trong vườn thì Hứa Chử, Trương Lưu mời đến phủ Thừa tướng. Tới nơi mới biết Tào Tháo đã chuẩn bị sẵn tiệc rượu cho hai người với cái cớ “thưởng mai”.
Khi rượu tới lưng chừng, mây đen chợt kéo tới, mưa thi nhau trút xuống. Bấy giờ, có người hầu bên cạnh chỉ lên trời mà nói: “Có rồng lấy nước!”.
Tào Tháo cùng Lưu bị tựa vào lan can nhìn lên trời. Tháo nói: “Sứ quân có biết phép biến hóa của rồng không?”.
Lưu Bị đáp: “Thần không biết rõ!”.
Tháo giải thích: “Rồng có thể biến lớn, có thể hóa nhỏ, lúc thì bay cao, lúc thì ẩn nấp. Khi biến lớn thì đạp mây, nhả sương. Lúc hóa nhỏ thì thu mình ẩn tích.
Khi bay cao thì lượn khắp vũ trụ. Lúc tạm ẩn thì nấp trong sóng lớn. Huyền Đức từng đi khắp bốn phương, tất biết rõ anh hùng thời này, mời thử nói xem!”.
Lưu Bị nói: “Bị này mắt thịt, sao nhận biết được anh hùng?”.
Tháo đáp: “Chớ có khiêm tốn!”.
Lưu Bị lại thưa: “Bị bất tài, học ít, nay nhờ ơn Thừa tướng mới được vào triều làm quan, quả thực không biết ai là anh hùng trong thiên hạ…”.
Tháo nói tiếp: “Dù không biết mặt, ắt cũng nghe qua kỳ danh”.
Có ý kiến cho rằng, buổi “uống rượu luận anh hùng” này thực chất là một trận đấu trí giữa hai nhân vật Tào – Lưu. (Tranh minh họa).
Tới lúc này, Lưu Bị mới đưa ra ý kiến: “Viên Thuật ở Hoài Nam, binh lương đủ đầy, có thể coi là anh hùng chăng?”.
Tào Tháo cười: “Chẳng qua chỉ là xương khô trong mả, sớm muộn cũng bị ta bắt sống”.
Lưu Bị hỏi tiếp: “Viên Thiệu ở Hà Bắc, bốn đời làm đến Tam công, quan lại tay chân cùng môn hạ khắp nơi, nay lại hùng cứ ở đất Ký Châu, có vô số thuộc hạ tài năng, liệu có thể coi là anh hùng không?”.
Tháo lại cười nói: “Viên Thiệu mặt béo mà gan non, háo mưu mà vô đoán, làm việc lớn thì tiếc thân, thấy lợi nhỏ thì quên cả mạng, nào phải anh hùng”.
Lưu Bị nói: “Có một người nổi tiếng là ‘tám tay tài tuấn’, uy trấn chín châu, Lưu Cảnh Thăng, có coi là anh hùng được không?”.
Tháo nói: “Lưu Biểu này hữu danh vô thực, cũng chẳng phải bậc anh hùng”.
Lưu Bị hỏi: “Có một người đang độ huyết khí hăng hái, làm lãnh tụ Giang Đông: Tôn Bá Phù có đáng mặt anh hùng hay chưa?”.
Tháo nói: “Tôn Sách cậy danh cha, cũng chưa xứng làm anh hùng”.
Lưu Bị lại hỏi: “Lưu Quý Ngọc ở Ích Châu thì sao?”.
Tào Tháo cười đáp: “Lưu Chương tuy thuộc hàng tôn thất, nhưng chỉ là chó giữ nhà, cớ gì coi là anh hùng?”.
Tới lúc này, Lưu Bị liền kể ra một loạt tên tuổi: “Như Trương Tú, Trương Lỗ, Hàn Toại thì sao?”.
Tháo vỗ tay cười lớn: “Cái lũ tiểu nhân lúc nhúc ấy, đếm xỉa đến làm gì!”.
Lưu Bị đành nói: “Ngoại trừ những người này ra, Bị quả thực không biết”.
Những tên tuổi được Lưu Bị xem như “anh hùng” đều bị Tào Tháo thẳng tay gạt bỏ. Ảnh minh họa.
Nói đến đây, Tào Tháo từ tốn giải thích: “Người là anh hùng, lòng ôm chí lớn, bụng có mưu cao, vừa có tài bao tàng cả vũ trụ trong lòng, lại có chí lớn tới nuốt cả thiên địa, đấy mới đáng!”.
Nghe vậy, Lưu Bị tỏ vẻ băn khoăn: “Vậy ai mới có thể đáng mặt anh hùng đây?”.
Nào ngờ Tháo chỉ tay mặt Lưu Bị, sau đó lại chỉ vào chính mình mà nói: “Anh hùng trong thiên hạ thời này, duy chỉ có sứ quân cùng Tháo đây mà thôi!”.
Lưu Bị nghe thấy lời này thì nhất thời kinh hãi, bất giác đánh rơi cả đôi đũa trong tay xuống đất. May thay lúc nó bất ngờ có tiếng sấm nổ vang trời.
Nhân cơ hội ấy, Lưu Bị giả bộ ung dung, cúi xuống nhặt đũa mà nói:
“Oai trời quả thực chấn động, vừa nghe một tiếng đã đến nỗi này!”.
Tháo cười: “Bậc trượng phu mà cũng sợ sấm sét hay sao?”.
Lưu Bị đáp: “Đến Thánh nhân xưa kia nghe tiếng sấm còn biến sắc, sao có thể không sợ?”.
Nhờ vài câu ấy, Lưu Bị đã cẩn thận che giấu hành động thất thố vừa rồi. Tào Tháo cũng không lấy làm nghi ngờ.
Sau này, khi nhắc về buổi “uống rượu luận anh hùng” ngày ấy, có người từng dùng bốn câu thơ để khen ngợi Huyền Đức:
“Gượng vào hang cọp tạm nương thân
Lộ mặt anh hùng, đũa rớt lăn!
Vội vã bày ra trò sợ sấm
Tùy cơ ứng biến lẹ như thần”.
Nhờ vào một tiếng sấm, Lưu Bị đã nhanh chóng che giấu hành động thất thố của mình để tránh sự nghi ngờ từ Tào Tháo. (Tranh minh họa).
Cũng trong bữa rượu hôm ấy, tiểu đình sau vườn của Tào Tháo xuất hiện thêm hai người, tay lăm lăm bảo kiếm, đột ngột đi tới, không ai cản được.
Tháo ra nhìn xem ai, hóa ra là hai huynh đệ Trương – Quan. Thì ra hai người ra ngoài thành bắn tên mới trở về, nghe tin huynh trưởng bị Hứa Chử, Trương Liêu đưa đi liền vội vã tới phủ Thừa tướng.
Sau khi tiệc tàn, Lưu Bị cùng Quan Vũ, Trương Phi từ phủ Tào Tháo trở về. Lưu Bị kể lại chuyện đánh rơi đũa cho Quan, Trương nghe.
Lúc đầu hai người đều không hiểu huynh trưởng có ý gì. Lưu Bị giải thích:
“Huynh học làm vườn là muốn khiến cho Tháo nghĩ mình không có chí lớn. Nay Tháo lại vô tình chỉ mặt nói ta là anh hùng, ta sợ tới mức đánh rơi đũa, nhưng lại lo Tháo sinh nghi, bèn mượn tiếng sấm để che giấu”.
Quan, Trương nghe xong không khỏi thán phục mà khen rằng: “Huynh trưởng thật cao tay!”.
Thiết nghĩ, nếu trong buổi tiệc “uống rượu luận anh hùng” hôm ấy, Lưu Bị để lộ hành vi thất thố khiến Tào Tháo sinh nghi, chỉ e rằng ba huynh đệ Lưu – Quan – Trương đã bị kẻ đa nghi như Tháo tiêu diệt từ trong trứng nước.
Một khi sự việc diễn ra theo chiều hướng như vậy, thế chân vạc khó có thể hình thành, lịch sử Tam Quốc có lẽ cũng sẽ diễn biến theo một chiều hướng hoàn toàn khác.
Cho nên, buổi tiệc rượu đấu trí giữa Tào Tháo và Lưu Bị lần ấy không chỉ giữ lại cho vị quân chủ họ Lưu một mạng, mà còn để lại con đường cho tập đoàn chính trị Thục Hán phát triển về sau này.
Bữa tiệc nhiều bẫy nhất: Quần anh hội
Nếu “uống rượu luận anh hùng” là cuộc đấu trí giữa Tào – Lưu, thì “quần anh hội” lại là cuộc đọ sức về mưu kế giữa Chu Du và Tưởng Cán. (Ảnh minh họa).
Sau chiến thắng trước quân Tào trong trận Xích Bích, Chu Du ngày càng được Tôn Quyền tín nhiệm. Năm 209, Tào Tháo sai người bạn cũ của Chu Du là Tưởng Cán tới thăm và dụ hàng ông.
Bấy giờ, Chu Du đang cùng chúng tướng nghị sự trong doanh trướng, bỗng nghe tin Tưởng Cán tới thăm. Ông liền lệnh cho chúng tướng làm việc theo kế hoạch rồi ra gặp mặt người bạn cũ này.
Tưởng Cán cố cải trang thành dáng điệu của một kẻ sĩ nhàn hạ, “dẫn theo một tiểu đồng áo xanh, hiên ngang đi tới”.
Vừa thấy Chu Du, Tưởng Cán liền hỏi thăm: “Công Cẩn vẫn khỏe chứ?”.
Câu hỏi thăm này vừa mang ham ý hỏi về sức khỏe, lại vừa có ý nhắc lại tình nghĩa thân thiết năm xưa giữa Tưởng Cán cùng Chu Du.
Nghe vậy, Chu Du nói thẳng: “Tử Dực khổ cực tới đây, có phải đến làm thuyết khách cho Tào Tháo hay không?”.
Tưởng Cán làm bộ không phải, nhưng không thể qua được mắt một Chu Du chỉ “nghe tiếng đàn cũng đoán được nhã ý”. Ông liền làm bộ tức giận định bỏ đi, bèn bị Chu Du giữ lại.
Bấy giờ, Chu Du mời bạn cũ vào doanh trướng, sau đó gọi hết các anh kiệt vào để ra mắt Tưởng Cán rồi hạ lệnh mở tiệc thết đãi. Đó chính là bối cảnh diễn ra “quần anh hội”.
Khi tiệc rượu đã bày ra, Chu Du chủ động đặt ra luật định “cấm nhắc tới chuyện quân sự của Tào Tháo và Đông Ngô”.
Sau đó, Chu Công Cẩn hào sảng nói rằng: “Từ khi cầm quân tới nay, ngay tới một giọt rượu ta cũng không uống. Nay được dịp gặp lại cố nhân, lại chẳng có điểm nào nghi kỵ, phải uống say một phen!”.
Dứt lời, Chu Du quả nhiên uống rượu thỏa thích. Trong bữa tiệc hôm ấy, Chu Du còn dẫn Tưởng Cán đi xem doanh trại toàn binh hùng tướng mạnh của Đông Ngô.
Mặc dù lấy danh nghĩa gặp lại cố nhân để mở tiếng, nhưng Quần anh hội thực chất là “sân nhà” để Chu Du giăng bẫy lừa Tưởng Cán mắc mưu. (Ảnh minh họa).
Sau đó, Chu Du vờ say, kéo tay Tưởng Cán:
“Đại trượng phu xử thế, lấy tri kỷ làm đầu, ngoài là nghĩa vua tôi, trong là tình xương thịt, nói thì nghe, kế thì dùng, họa phúc cùng hưởng.
Như thế dẫu đến Tô Tần, Trương Nghi, Lục Giả, Lục Sinh có sống lại, miệng nói như nước, lưỡi sắc như dao cũng không lay chuyển được lòng ta”.
Tưởng Cán nghe xong, mặt vàng như đất. Hai người uống tới khi doanh trướng đã lên đèn. Chu Du tiếp tục vờ say, múa kiếm mà hát rằng:
“Trượng phu cốt lập công danh
Công danh đã lập, lòng mình thảnh thơi!
Lòng thảnh thơi, vui chơi thích tính,
Chén say rồi, đủng đỉnh hát ngông…”
Tưởng Cán nghe được mấy lời hát ấy, ngay tới một câu dụ Chu Du hàng Tào Tháo cũng không dám nói ra.
Bấy giờ, ông không khỏi lo lắng, tự trách mình dám ăn nói tự mãn trước mặt Tào Tháo, giờ đây chẳng biết khi trở về nên báo cáo ra sao.
Nghĩ vậy, Tưởng Cán vẫn cố tìm kiếm chút thu hoạch để trở về, liền lén đọc trộm thư từ trong phòng Chu Du, lại thấy bên trong có bức thư tố cáo Sái Mạo, Trương Doãn mưu phản.
Cán một lòng tin là thật, liền trở về báo lại với Tào Tháo. Nghe vậy, Tháo quả nhiên trúng kế, thẳng tay xử chém hai thống lĩnh thủy quân của mình là Sái Mạo và Trương Doãn.
Không những không dụ hàng được Chu Du, Tưởng Cán còn mắc mưu người bạn thân này và khiến Tào Tháo giết nhầm hai tướng tài. Tranh minh họa.
Nếu trong buổi “quần anh hội” hôm ấy, Chu Du không tỏ rõ thái độ với Tưởng Cán, hoặc giả Tưởng Cán thành công chiêu hàng Chu Du, có lẽ thế lực của Đông Ngô sẽ thể trụ vững lâu dài, Tôn Quyền cũng không có cơ hội lên ngôi Hoàng đế sau này.
Vì vậy, vai trò của “Quần anh hội” đối với thế lực Đông Ngô cũng giống như bữa tiệc “uống rượu luận anh hùng” với Thục Hán, có thể ví như một trong số những viên đá lót đường việc phát triển sự nghiệp của tập đoàn chính trị này vào thời Tam Quốc.
Trần Quỳnh theo Thời đại