Thay vì chỉ đưa ra lý do một cách cụt lủn, bố mẹ nên giải thích cụ thể và dẫn dắt con đến những hành động đúng đắn.
Con thường rất thích đặt ra những câu hỏi bắt đầu bằng từ ‘tại sao’ nhưng không phải lúc nào bố mẹ cũng có câu trả lời. Tạp chí Parents đã tham khảo ý kiến của các chuyên gia để có những gợi ý giúp bạn phản ứng trước một số câu hỏi quen thuộc từ trẻ.
1. Tại sao người khác không được xem chỗ đó (vùng kín) của chúng ta?
Theo bác sĩ Hal Runkel, tác giả cuốn ScreamFree Parenting khằng định việc trẻ đặt ra câu hỏi này là cơ hội tuyệt vời để hình thành ở chúng sự bình tĩnh và thái độ bình thường về cơ thể. Do đó, bạn hãy tận dụng nó để giáo dục cho con về giới tính, để chúng có thể tự bảo vệ mình trước những hành vi xâm phạm.
Câu trả lời gợi ý: “Người khác không được xem vì chúng ta sử dụng chúng cho những việc không làm ở nơi công cộng, ví dụ như đi tắm. Đó là lý do nó được gọi là vùng kín và cũng là lý do chúng ta phải che chúng lại khi đi bơi hay phải đóng cửa khi đi vệ sinh. Con không được cho bất kỳ ai nhìn thấy vùng kín trừ bố, mẹ hoặc một người đáng tin cậy như bác sỹ ở bệnh viện. Nếu ai đó chạm vào hoặc làm con cảm thấy khó chịu, hãy nói với bố mẹ”.
Ảnh: Parents
2. Tại sao thỉnh thoảng người lớn lại khóc khi đang vui?
Khóc vì hạnh phúc thường xảy ra khi bạn có cảm xúc lẫn lộn. Ví dụ như ngày con tốt nghiệp mẫu giáo, bạn rất tự hào nhưng cũng cảm thấy con đã lớn quá nhanh.
Trẻ em không có những cảm xúc phức tạp như vậy nên chúng sẽ tò mò. Vì vậy, nhân câu hỏi của trẻ, bạn hãy tạo ra một cuộc trò chuyện nhằm khuyến khích chúng thể hiện cảm xúc bằng lời nói. Hãy nhấn mạnh rằng khóc cũng không sao nhưng hãy nói rõ vì sao lại khóc bởi hiểu rõ cảm xúc của bản thân sẽ giúp con dễ dàng đồng cảm với người khác.
Câu trả lời gợi ý: “Con người có thể cảm nhận được điều gì đó mạnh mẽ đến nỗi cần phải thể hiện chúng ra ngoài. Khi các con vui, các con thường nhảy lên hay hét hò ầm ĩ, nhưng người lớn có những cảm xúc phức tạp hơn. Và khi họ thực sự hạnh phúc, họ cũng sẽ có một chút buồn. Đó là lý do vì sao thỉnh thoảng họ lại khóc khi đang vui”.
3. Tại sao con không được thức khuya như bố mẹ?
Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng nghỉ ngơi là điều quan trọng trong quá trình phát triển thể chất của trẻ. Khi con ngủ ít hơn 10 tiếng buổi tối, chúng sẽ dễ cáu kỉnh hơn, khả năng học tập bị giảm sút. Vì vậy, hãy đưa ra lý giải hợp lý để con hiểu.
Câu trả lời gợi ý: “Không chỉ cơ thể con cần nghỉ ngơi sau một ngày loăng quăng chạy nhảy mà bộ não của con cũng cần nghỉ như vậy. Khi con chạy nhảy nhiều, học hỏi và khám phá những thứ mới, con sẽ rất mệt. Nó còn mệt hơn việc bố mẹ đi làm hằng ngày. Vì thế, con cần nhiều thời gian để nghỉ ngơi hơn. Con đi ngủ sớm thì cơ thể sẽ khỏe mạnh, đầu óc sẽ minh mẫn vào hôm sau”.
4. Tại sao con người lại bị ốm?
Việc phân biệt các bệnh thông thường như sốt, cảm cúm với các căn bệnh nguy hiểm như ung thư là rất quan trọng. Tuy nhiên, huyên gia y khoa nhận định việc giải thích với lũ trẻ về những căn bệnh hiểm nghèo là không nên cho đến khi chúng lớn.
Khi con hỏi bạn câu hỏi này, hãy tận dụng cơ hội để nói về những thói quen tốt như rửa tay sạch sẽ, dùng khăn mặt riêng, thường xuyên đánh răng… để tránh bị ốm.
Câu trả lời gợi ý: “Con bị ốm thường do vi khuẩn. Những con vi khuẩn bé xíu có thể tìm đường vào cơ thể chúng ta khi hít thở, khi ăn hoặc khi chúng ta chạm vào miệng và mắt mà không rửa tay. Hầu hết, vi khuẩn không thể chiến đấu lại với chúng ta nhưng đôi khi cơ thể chúng ta lại không thể đấu với chúng, và đó là khi con bị ốm. Để không bị như vậy, conh hãy giữ gìn vệ sinh, nghỉ ngơi đầy đủ nhé”.
5. Tại sao ông ấy lại là người vô gia cư?
Theo Brenda Nixon, tác giả cuốn The Birth to Five Book, trẻ thường bị giới hạn kiến thức và luôn tin rằng mọi người đều có cuộc sống giống chúng. Trẻ cần biết được sự thật nhưng bạn cũng phải nói thêm để chúng hiểu rằng những người vô gia cư sẽ rất buồn khi con không tôn trọng họ, đồng thời gợi ý cho con biết chúng có thể giúp đỡ người vô gia cư điều gì.
Câu trả lời gợi ý: “Mẹ rất vui vì con đã chú ý tới ông ấy. Có nhiều lý do khiến con người trở thành vô gia cư. ông ấy có thể vừa mất việc hoặc quá yếu để có thể tự chăm sóc mình. Dù thế nào, chúng ta cũng cần tôn trọng ông ấy. Chúng ta cũng nên đề nghị giúp đỡ những người vô gia cư khi có thể, bằng cách từ thiện hoặc quyên góp quần áo ấm”.
Dương Tâm – VNexpress